Wat is stansen?

Dit artikel gaat over stansen. Wat is dat en waar wordt het voor gebruikt.

Het stansen

Wat is stansen? Dat is het met behulp van zogenoemde stempels een stuk materiaal uit een groter geheel slaan of een stuk materiaal in een bepaalde vorm drukken. In het laatste geval kan het om een reliëf gaan. De stempels hebben een bepaalde vorm afhankelijk van het resultaat dat men zoekt. In de industrie worden er geautomatiseerde machines voor gebruikt, maar je kunt volledig handmatig stansen of handbediend stansapparaat. Het dient niet verward te worden door ponsen. Bij ponsen gaat het om wat er overblijft nadat materiaal is verwijderd, zoals als bij het perforeren van papier. Het gaat daarbij niet om het papier dat is verwijderd, maar om het vel papier dat overblijft. Bij stansen gaat het om dat wat wordt verwijderd. Daarbij wordt natuurlijk nagestreefd om de plaat zo optimaal te gebruiken.

Materialen

Stansen wordt op allerlei materialen toegepast. Het wordt veel in de metaalindustrie gebruikt. Daar worden dunne metalen platen gestanst, zoals van aluminium en RVS. Maar de bewerking wordt ook regelmatig gebruikt voor leer, papier, polyethyleen, karton, multiplex, polypropeen, textiel, rubber, MDF, geharde weefsels en enige soorten van plastic folie.

Stempels

Zoals al gezegd gebruik je een stempel voor het stansen. Die dient van een materiaal te worden gemaakt, dat harder is dan het materiaal dat je gaat stansen. Men maakt stempels van onder meer hard staal door frezen en draaien, twee verspanende technieken. Een stempel kan worden opgebouwd uit diverse delen, die worden geschroefd of gelast. Er is sprake van een boven- en onderstempel. Die moeten heel precies als paar worden gemaakt. Het is een heel precies werk voor specialisten en dus kostbaar. Maar eenmaal gemaakt, kunnen de stempels natuurlijk ontelbare keren worden gebruikt. Bij stansen praten we dan ook meestal over de productie van series van producten.

Toepassingen

Tenslotte zullen we als antwoord op de vraag wat is stansen enige toepassing geven. Als er materiaal wordt verwijderd, dan gaat het vaak om siervormen. Het kan bijvoorbeeld gaan om een figuur van leer, dat vervolgens op kleding wordt gestikt. Of stukken leer waarvan schoenen worden gemaakt. Bij materiaal in een bepaalde vorm brengen, dan praten we over metaal. Als een stuk metaal in een vorm is geperst, dan behoudt dat daarna zie vorm. Bijvoorbeeld metalen een metalen asbak stansen, maar ook bestek, deksels, metalen bakken en auto-onderdelen, zoals autodeuren.